In het studiejaar 2017-2018 hebben studenten met ernstige rekenproblemen of dyscalculie de mogelijkheid om in periode 1, 2, 3, 4 en/of 5 het ER-examen af te leggen. De student op mbo niveau 4 kan in plaats van het 3F-examen, het 3ER-examen maken en de student op de entreeopleiding of mbo niveau 2 of 3 maakt in plaats van het 2F-examen, het 2ER-examen.
Vanaf studiejaar 2017-2018 zal de pilot worden gehouden met het rekenexamen 2A-ER. Dit rekenexamen is voor studenten van de entree-opleiding en niveau 2 met een ernstig rekenprobleem of dyscalculie. Voor deelname aan dit examen gelden dezelfde voorwaarden als bij de andere ER-examens.
Pilot rekenexamen 2A-ER
De student op de entreeopleiding of niveau 2 met dyscalculie of een ernstig rekenprobleem kan het rekenexamen 2A-ER maken als hij niet in staat blijkt te zijn om op het rekenexamen 2A te laten zien waartoe hij in staat is vanwege zijn beperking.
Ook de entree- of niveau 2 student die op het rekenexamen 2ER niet voldoende kan laten zien, heeft de mogelijkheid het rekenexamen 2A-ER te maken. Voor het rekenexamen 2A-ER geldt ten opzichte van 2A hetzelfde als voor 2ER ten opzichte van 2F: de problemen zijn niet eenvoudiger, maar het rekenhandwerk wel.
Voor deelname aan het rekenexamen 2A-ER gelden dezelfde voorwaarden als die worden gehanteerd voor deelname aan de rekenexamens 2ER en 3ER.
In studiejaar 2017-2018 is zowel het rekenexamen 2A als het rekenexamen 2A-ER een pilot. Dit betekent dat naast deelname aan een pilotexamen de student de rekentoets 2F of 2ER moet maken. Het cijfer voor het 2A-ER examen mag extra op de resultatenlijst of op een aparte bijlage worden vermeld.
Het rekenexamen 2A-ER bestaat uit 30 contextopgaven, de student mag bij elke opgave de rekenmachine en door het CvTE goedgekeurde rekenkaart gebruiken, deze uitgebreide rekenkaart is specifiek ontwikkeld voor het gebruik bij de rekenexamens ER. De student heeft 120 minuten de tijd om deze rekentoets te maken.
Het rekenexamen 2A-ER kan worden verklankt voor studenten met dyslexie of voor studenten die om andere reden recht hebben hierop.
In de brochure 'Centraal rekenexamen ER 2017-2018' vindt u meer informatie over het rekenexamen 2A-ER.
Afnameperiodes ER-examen
In afnameperiode 1, 2, 3, 4 en 5 kan de student het 2ER- of 3ER-examen maken. Net zoals op de reguliere examens, zit ook op de ER-examens een tijdslot. Dit houdt in dat voor en/of na de afnameperiodes het examen niet geopend kan worden.
Het 2A-ER-examen wordt aangeboden in afnameperiode 2, 3, 4 en 5.
Voorwaarden deelname ER-examen
Als voorwaarde voor deelname aan het ER-examen geldt dat:
- in het voortraject in het onderwijs - wellicht al vanaf de basisschool, vanaf het vo of soms pas in het mbo - is vastgesteld dat door dyscalculie of ernstige rekenproblemen de eisen van het standaard examen niet haalbaar zijn, ook niet nadat in dat voortraject sprake was van remediëring en daarbij behorende extra inspanning (oefening) door de student.
En
- voorafgaand aan de afname van het ER-examen door de instelling een trainingstraject is geboden, gericht op de aangepaste afname, en dat traject ook door de student met extra inspanning (oefening) is gevolgd.
En
- er een goed toegankelijk dossier is van de student waarin de onderdelen 1. en 2. beknopt zijn beschreven, en tevens is aangegeven dat de student op de hoogte is van aantekening op de resultatenlijst en mogelijke consequenties. Zie voor een voorbeeld van een studentdossier het format hieronder.
Een dyscalculieverklaring is geen voorwaarde voor toelating maar kan wel aan de basis liggen van het traject genoemd onder 1. Als de instelling (wellicht mede vanuit po en vo) beschikt over informatie over het gevolgde remediëringstraject, dan hoeft niet alsnog een dyscalculieverklaring te worden verkregen.
Omgekeerd: als een student beschikt over een dyscalculieverklaring, maar er is niet voldaan aan de hier genoemde voorwaarden, dan is deelname aan het ER-examen niet toegestaan.
Een student met een dyscalculieverklaring die het reguliere 2F- of 3F-examen wil maken, en dus geen aangepaste eisen behoeft maar genoeg heeft aan enkele aanpassingen in de wijze van examinering, kan – net als de student met dyslexie – een (iets) andere wijze van examinering aanvragen (tijdverlenging en standaard rekenkaart). In dit geval is de dyscalculieverklaring een voorwaarde en hoeft niet aan de eisen, hier genoemd onder 1. en 2., te worden voldaan.
Een voorbeeld van een format voor het maken van een dossier, vindt u hieronder.
Consequentie voor student bij deelname aan het ER-examen
Deelname aan het rekenexamen is vanaf studiejaar 2015-2016 verplicht voor studenten op niveau 4 en het behaalde resultaat wordt vermeld op de resultatenlijst bij het diploma. Het diploma kan worden behaald, ongeacht het behaalde resultaat. Op de resultatenlijst zal zichtbaar zijn aan welk rekenexamen de student heeft deelgenomen: 3F of 3ER.
Vanaf het studiejaar 2016-2017 is deelname aan het rekenexamen ook verplicht voor studenten op mbo niveau 2 en mbo niveau 3. Het behaalde resultaat zal ook zichtbaar worden op de resultatenlijst bij het diploma. Hierbij zal worden vermeld op basis van welk examen de student het diploma heeft behaald, 2F of 2ER.
Voor studenten in de entree-opleiding is centrale examinering in studiejaar 2017-2018 niet verplicht. Het resultaat voor rekenen kan echter wel op een bijlage bij de resultatenlijst worden vermeld of apart op de resultatenlijst.
Vooralsnog geldt er voor studenten die het rekenexamen ER hebben gemaakt geen doorstroombeperking naar opleidingen in het hoger beroepsonderwijs, dus ook niet naar de pabo of andere lerarenopleidingen.
Hulpmiddelen
Rekenmachine
Bij het ER-examen mag de student bij alle opgaven een rekenmachine gebruiken. Dat kan de ingebouwde rekenmachine zijn, maar de student mag ook een eigen rekenmachine gebruiken. De opgaven zijn aan het gebruik van de rekenmachine aangepast. Een opgave die met rekenmachine geen zinvolle rekenactiviteit meer meet, wordt aangepast of vervalt.
Rekenkaart
Bij het ER-examen mag de student bij alle opgaven de door CvTE vastgestelde rekenkaart(en) gebruiken, zowel de standaardkaart als aanvullende rekenkaart. De kaart moet worden gezien als een rekenhulp en uitwerkpapier. Alle eisen ten aanzien van uitwerkpapier gelden: dus inname en vernietiging na afloop van het examen.
Het is toegestaan de student op zijn/haar verzoek tijdens de afname een nieuw exemplaar te verstrekken en het is toegestaan de student bij aanvang van de afname meerdere exemplaren te verstrekken.
De instelling mag een kaart vaststellen en uitreiken die slechts een deel van de tabellen bevat. Onderscheid daarin per student is toegestaan. Kleine lay-outwijzigingen, zoals een tabel verticaal in plaats van horizontaal plaatsen, zijn toegestaan. Aanvullingen zijn niet toegestaan.
Welke student mag welke rekenkaart gebruiken?
Het CvTE heeft twee reken-/formulekaarten ontwikkeld: de standaardkaart en de aanvullende kaart.
De standaardkaart mag gebruikt worden door de student met een dyscalculieverklaring die het reguliere rekenexamen 2F of 3F maakt en door de student die het ER-examen maakt. Ook de student die het pilotexamen 2A maakt en beschikt over een dyscalculieverklaring mag de standaardrekenkaart gebruiken.
De standaardrekenkaarten 1, 2 en 3 bevatten alle drie dezelfde informatie maar wijken af in de lay-out zodat de student de keuze heeft welke kaart het beste werkt voor hem.
De aanvullende rekenkaart mag uitsluitend gebruikt worden door de student die een ER-examen maakt. Deze rekenkaart bevat informatie over o.a. het metrieke stelsel en is meer een opzoekhulp.
Rekenkaarten downloaden
Hieronder vindt u de toegestane rekenkaarten.
- Rekenkaart 2017-18 standaard 1 mbo (Word)
- Rekenkaart 2017-18 standaard 2 mbo (Word)
- Rekenkaart 2017-18 standaard 3 mbo (Word)
- Aanvullende rekenkaart 2017-18 mbo (Word)
Afnamecondities
Het 2A-ER-, 2ER- en 3ER-examen bestaat uit 30 opgaven. Bij alle opgaven is het gebruik van een rekenmachine en de rekenkaart toegestaan. Bij het ER-examen is terugbladeren mogelijk. De student kan zijn eigen strategie bepalen bij de keuze van de volgorde van te maken opgaven, en kan ook terug naar een eerder gemaakte opgave en het antwoord alsnog wijzigen.
Voor het 2A-ER- en 2ER-examen heeft de student 120 minuten de tijd om het examen te maken, voor 3ER heeft de student 150 minuten de tijd. Het examen sluit niet vanzelf, de afnametijd dient zelf in de gaten te worden gehouden.
Van ER-examen naar regulier examen
De student die het ER-examen met een voldoende heeft afgelegd, heeft de mogelijkheid om zijn herkansing te gebruiken om het reguliere rekenexamen te maken. De student kan kiezen welk cijfer hij op zijn resultatenlijst vermeld wil hebben, bij het cijfer is zichtbaar voor welk examen dit behaald is. Ook kan de student die is gestart met het reguliere rekenexamen terugvallen op het ER-examen, mits aan de voorwaarden voor deelname is voldaan.
Mondelinge examinering
Als blijkt dat de student door rekenangst blijft vastlopen op het rekenexamen ER, kan in overleg met het College voor Toetsen en Examens de wijze van examinering worden aangepast, bijvoorbeeld in de vorm van een mondelinge afname door het CvTE. Bij een mondelinge afname wordt beter dan bij een digitale afname geconstateerd dat een leerling blokkeert, en kan daarop adequaat worden gehandeld.
Meer informatie over de optie om het rekenexamen ER mondeling af te leggen, vindt u in dit document:
ER-examen mbo in schema
| Toetstype | Standaard rekenexamen; aangepaste wijze van examinering (2F en 3F) | Aangepast rekenexamen; 2ER en 3ER | Pilotexamen 2A-ER* |
|---|---|---|---|
| Afnamemogelijkheden | In elke periode in Facet | In elke periode in Facet | Afnameperiode 2, 3, 4 en 5 |
| Dyscalculieverklaring vereist? | Ja | Nee | Nee |
| Studentdossier vereist? | Nee | Ja | Ja |
| Rekenmachine toegestaan bij alle opgaven? | Nee, alleen in sectie 2 van het examen is de CRM toegestaan. | Ja, de student mag de ingebouwde rekenmachine of een eigen rekenmachine gebruiken gedurende het gehele examen. | Ja, de student mag de ingebouwde rekenmachine of een eigen rekenmachine gebruiken gedurende het gehele examen. |
| Rekenkaart toegestaan? | Ja, alleen standaardkaart 1, 2 en/of 3 | Ja, standaardkaart 1, 2 en/of 3 en de aanvulling. | Ja, standaardkaart 1, 2 en/of 3 en de aanvulling. |
| Tijdverlenging wegens dyscalculie? | Ja, maximaal 30 minuten | Nee, extra tijd is ingebouwd. Het 2ER-examen duurt 120 minuten, het 3ER-examen duurt 150 minuten. | Nee, extra tijd is ingebouwd. Het 2A-ER-examen duurt 120 minuten. |
| Aantekening op de cijferlijst? | Nee | Ja | Nee |
| Gevolgen voor doorstroom? | Nee | Nee | Nee |
- * Het rekenexamen 2A-ER is in studiejaar 2017-2018 een pilotexamen. Dit houdt in dat de student op niveau 2 verplicht is om, naast deelname aan het 2A-ER-examen, het 2ER- of 2F-examen af te leggen.
Brochure
In deze brochure vindt u uitgebreidere uitleg en achtergrondinformatie over de ER-examens.